EEN LATINIST IN MIJN LEERLING
Welkom bij de rubriek voor leraren en andere begeleiders van het studiekeuzeproces. Deze rubriek is gericht aan alle professionelen binnen het studiekeuzebegeleidingsproces die graag wat meer informatie hebben over het keuzevak Latijn.
Hier vind je informatie over de hervorming en de structuur van het secundair onderwijs. Verder leggen we ook uit wat het keuzevak Latijn inhoudt, waarom leerlingen voor Latijn zouden kunnen kiezen en voor welke leerlingen Latijn geschikt kan zijn. Onderaan kan je ook nog een aantal handige links vinden.
De hervorming van het secundair onderwijs
Heb je nog vragen over de hervorming van het secundair onderwijs vanaf het schooljaar 2019-2020? In dit filmpje wordt de hervorming uitgelegd. Hier wordt dan ook duidelijk welke plaats Latijn krijgt in het onderwijs.
Je kan dit filmpje ook gebruiken om ouders te informeren.
In het filmpje wordt vermeld dat de invulling van STEM verschilt per school en onderwijsnet. Dit geldt ook voor het keuzevak Latijn.
De structuur van het onderwijs wordt duidelijk weergegeven op onderstaande poster.
Wat is Latijn?
In deze video leggen we uit wat het vak Latijn nu precies inhoudt. Je kan deze video gebruiken bij de duiding van het keuzevak Latijn.
WAAROM LATIJN?
Als leerkracht heb je deze vraag ongetwijfeld vaak gehoord. Leerlingen die niet goed weten wat het vak inhoudt, ouders die graag het nuttige van deze keuze willen inzien, ...
We sommen hieronder even op wat we zien als de belangrijkste aspecten van deze nuttige keuze.
Als eerste willen we aanhalen dat Latijn een mooie algemene vorming biedt. Net in onze steeds veranderende maatschappij heeft Latijn toch nog haar plaats. Latijn zorgt voor een goede basis voor latere studies, welke opleiding de leerlingen ook kiezen.
Het bestuderen van Latijn heeft een positieve invloed op het leren van talen. De leerlingen leren de teksten analyseren en ontwikkelen hier vaak extra taalvaardigheid door. De leerlingen lezen traag, nauwkeurig en analyserend, iets wat niet meer gebeurt in andere taalvakken. Deze vaardigheden kunnen ze ook gebruiken in andere talen. Het Latijn is namelijk de moedertaal van de Romaanse talen zoals Spaans, Portugees, Italiaans, Frans en Roemeens. Je kan dus veel elementen van het Latijn herkennen in haar dochtertalen. Daarnaast zijn ook talen zoals het Duits en het Engels beïnvloed door het Latijn.
Dit moeten we echter even nuanceren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de positieve impact op het leren van talen wisselt. Er spelen namelijk meerdere factoren mee als we het hebben over taalverwerving. Wel kunnen we, uit eigen ervaring, zeggen dat het ons geholpen heeft met het leren van nieuwe talen en inzicht te krijgen in gekende talen.Door taal- en tekstanalyse worden de leerlingen getraind om kritisch te kijken naar teksten en gegevens. De leerlingen leren onderwerpen kritisch bekijken, een vaardigheid die zeker nog van pas komt.
In de lessen Latijn bestuderen we de oudheid vanuit verschillende invalshoeken. We vergelijken hun cultuur met de onze en bekijken de evoluties. Verder stellen we ook de waarden en normen van die tijd in vraag. De leerlingen leren aandacht krijgen voor andere culturen.
We gaan op zoek naar welke elementen uit de oudheid we nu nog terugvinden in onze maatschappij. Zo zijn er maatschappelijke kwesties van toen die nu nog brandend actueel zijn. Zo waren er toen al problemen met alleenheersers en die zijn er nu nog steeds.Vanaf de derde graad komen de leerlingen in aanraking met filosofie en retoriek. Ze leren hoe je debatteert en hoe je een boodschap goed overbrengt, maar ook hoe je respectvol luistert naar elkaar. Romeinse redenaars zijn hierbij natuurlijk het grote voorbeeld. De leerlingen leren teksten interpreteren en argumenten pro of contra afwegen.
Het studeren van de klassieke talen heeft een positieve invloed op latere studies in het hoger onderwijs. Statistieken tonen aan dat leerlingen die een richting met klassieke talen gevolgd hebben goed scoren.
Hierbij moeten we wel zeggen dat ook andere studierichtingen goed scoren. Er is tot dusver geen onderzoek dat kan aantonen of deze goede scores (volledig) aan de klassieke talen te danken zijn, aangezien er meerdere factoren meespelen.
Onze huidige minister van onderwijs Hilde Crevits haalt het nut van Latijn nog eens kort aan in een citaat:
“Het analytische denkvermogen, de doorgedreven studiemethode, het scherp ontwikkelde taalgevoel of de brede cultuur die een leerling klassieke talen meekrijgt, alle blijven het voor jongeren vaardigheden van onschatbare waarde. Bovendien komt daar in het kader van de groeiende diversiteit op onze scholen een sterk nieuw argument bij. Internationaal onderzoek wijst namelijk uit dat door het traag en analytisch lezen en leren en door de focus op lezen en schrijven, de studie van klassieke talen juist voor anderstaligen en kansarme kinderen een stevige hefboom kan zijn. Bovendien begint bij de studie van klassieke talen elke leerling per definitie op gelijke voet.” (Crevits, 2016)
VOOR WIE IS LATIJN?
Het keuzevak Latijn staat open voor iedereen, al moet de leerling wel rekening houden met interesses en talenten.
Voor wie is Latijn dan?
Kiezen voor Latijn (of klassieke talen) is iets voor leerlingen, als:
Ze graag bezig zijn met taal en teksten. Vinden ze vakken zoals Nederlands en Frans leuk, dan is Latijn wel iets voor hen. Er wordt immers veel tijd besteed aan het leren van de taal en het verband met andere talen.
De geschiedenis en de oorsprong van onze maatschappij hen interesseert. In de lessen Latijn zullen ze het hebben over de oudheid en de maatschappij van toen. De waarden, normen en gewoontes van de Romeinen komen ook aan bod.
Ze kritisch durven zijn en durven nadenken. Ze zullen leren dat Latijnse auteurs zelden echt zeggen wat ze bedoelen. Vaak is er een achterliggende boodschap, die ze zullen ontdekken in de les.
Zin hebben om iets te studeren. Latijn is iets helemaal nieuw en biedt een uitdaging. Zijn ze op zoek naar zo'n uitdaging, dan is Latijn misschien wel iets voor hen.
Latijn heeft het voordeel dat niemand voorkennis heeft van het vak Latijn, het is voor iedereen iets nieuw. Voor wie Latijn is, hangt dus af van de interesses en talenten van de leerling.
Wat is geen goede reden om Latijn te studeren?
Kiezen voor Latijn alleen omdat het zogezegd 'de hoogste richting is' of omdat een leerling dokter wil worden, is geen goed idee. Voor Latijn kiezen omdat de leerling Latijn wil spreken, is ook niet de bedoeling want de taal wordt niet meer gesproken.
FAQ'S
We halen enkele 'Frequently Asked Questions' (FAQ's) aan. Dit zijn veelgestelde vragen van ouders en/of leerlingen. We proberen er een duidelijk antwoord op te formuleren.
Hoeveel leerlingen kiezen voor het keuzevak Latijn?
Deze vraag heeft geen eenduidig antwoord. Het aantal leerlingen dat kiest voor het keuzevak Latijn verschilt per school. Een bezoek aan de middelbare school kan voor meer duidelijkheid zorgen.
Hoeveel woorden moeten de leerlingen kennen?
Het aantal te kennen woorden is bepaald door het leerplan. Volgens het vernieuwde leerplan van het KOV zijn het "ca. 800 woorden" (LPD 2). Deze woorden staan in verband met de lectuur. De woorden die je leert, zal je dus nodig hebben om een tekst te kunnen begrijpen.
De betekenissen van veel woorden zijn echter te linken aan moderne vreemde talen.
Kan Latijn ook met STEM gecombineerd worden?
Indien de school het aanbiedt, kan Latijn met STEM gecombineerd worden. Je kan dus kiezen voor de richting Latijn of de richting STEM (of LEM of …). Middelbare scholen bieden in het eerste jaar 5 keuze-uren aan. Scholen kunnen bijvoorbeeld 4 uur voor Latijn voorzien. Het resterende uur kan dan ingevuld worden met een uur STEM, indien de school STEM aanbiedt als keuzevak.
Wordt er verwacht dat leerlingen de volledige zinsontleding beheersen voor ze kiezen voor het keuzevak Latijn?
Enig inzicht in de Nederlandse zinsontleding is handig, maar in de lessen Latijn worden de grammaticale functies behandeld. Functies die nog niet gekend zijn in het Nederlands, worden vaak eerst in het Nederlands benaderd tijdens de les Latijn. Grammaticale functies worden aangeleerd in tekstverband.
Welke werkvormen worden gebruikt in de lessen Latijn?
Elke werkvorm kan toegepast worden in een les Latijn. De leerkracht kan gebruik maken van onderwijsleergesprekken, interactieve werkvormen, klassikaal lezen, maar ook zelfstandig werk en leerlinggestuurd werk. Groepswerken, jigsaws, filmpjes, spelletjes e.d. kunnen evengoed aan bod komen.
Heb je nog vragen waar je geen antwoord op weet? Mail ons op het onderstaande mailadres en we vullen de FAQ's aan.
CREATIVITEIT IN DE LESSEN LATIJN
Dat Latijn meer te bieden heeft dan woordjes leren, is een feit. Dit komt ook naar boven in het nieuwe leerplan van het KOV.
Eén van de krachtlijnen van het nieuwe leerplan klassieke talen van het KOV: “De beeldende kracht van taal en teksten beleven, ervan genieten en er creatief mee omgaan.”
Met LPD 27: "De leerlingen verwerken aspecten van de klassieke oudheid op een creatieve manier.
Als samenhang met artistieke vorming, muziek, beeld en Nederlands.
Voorbeelden: een kunstwerk, een rollenspel, een folder, een stop-motion, een lied, een maquette, een fotoroman …"
HANDIGE LINKS
We hebben nog enkele interessante links die zeker de moeite waard zijn om even te bekijken.
In dit artikel van Klasse wordt stap voor stap de onderwijshervorming in het secundair onderwijs uitgelegd.
Klik hier om informatie over de hervormingen te bekijken.De website Onderwijskiezer geeft een overzicht van alle informatie over de onderwijshervorming.
Klik hier om naar de website van onderwijskiezer te gaan.We hadden het al eerder over het belang om rekening te houden met de interesses en talenten van leerlingen. De I-Like-basic test is een test die bepaalt waar de belangstellingen van het kind liggen. Het kan helpen een beeld te vormen van de interesses. Maak deze test gerust samen met je leerlingen want niet alle termen zijn even duidelijk.
Klik hier om de test uit te voeren.Via de CLB-chat kunnen leerlingen een gesprek aangaan met een medewerker van het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding). De leerlingen kunnen bij hen terecht met vragen over de studiekeuze.
Klik hier om met een medewerker te chatten.We willen je ook laten kennismaken met de brochure van de VLOT (de Vereniging van Leerkrachten Oude Talen). Ze hebben heel wat informatie over het vak Latijn uitgeschreven en leerlingen uit de laatste graad aan het woord gelaten over het keuzevak.
Klik hier om de brochure te bekijken.Volgende link dient als hulpmiddel voor diegenen die een school in of rond Gent zouden kiezen. In deze infobrochure krijg je uitleg over het online inschrijvingssysteem en welke scholen er zijn. Je vindt er ook hun inschrijvingsdata en contactgegevens terug. Veelgestelde vragen worden ook beantwoord.
Klik hier om deze brochure in te kijken.