EEN LATINIST IN MIJN KIND
Welkom bij de rubriek voor ouders, die gericht is aan ouders die graag wat meer informatie willen over het keuzevak Latijn.
In deze rubriek geven we uitleg bij de hervorming van het secundair onderwijs en lichten we het vak Latijn even toe aan de hand van een filmpje. We leggen uit waarom je kind voor Latijn zou kunnen kiezen en voor wie Latijn geschikt is. We helpen je ook bij het vinden van een school en halen de verschillen voor Latijn tussen de onderwijsnetten aan. Onderaan vind je een aantal handige links.
De hervorming van het secundair onderwijs
Vanaf het schooljaar 2019-2020 zal de eerste graad van het secundair onderwijs er anders uitzien dan voorheen. We spreken dan van een 'brede eerste graad'. In dit filmpje wordt de hervorming uitgelegd en hierin wordt dan ook duidelijk welke plaats Latijn krijgt in het secundair onderwijs.
Er wordt dus verwacht dat leerlingen in het eerste middelbaar (naast hun basisvakken) ook keuzevakken kiezen. Die keuzevakken verschillen binnen de A- of B-stroom, maar ook binnen het studieaanbod van scholen. Scholen kunnen namelijk zelf kiezen welke keuzevakken ze aanbieden. Latijn is een voorbeeld van zo'n keuzevak.
In het tweede jaar is er voor de leerlingen opnieuw een basisvorming voorzien en kunnen ze zelf ook een aantal lestijden invullen. Deze uren bestaan uit differentiatie-uren, die kunnen dienen als verdieping of remediëring. Tijdens die differentiatie-uren heeft de leerkracht tijd om in te spelen op de verschillen van de leerlingen in de klas. Daarnaast kiezen de leerlingen ook voor een basisoptie, deze hoeft niet noodzakelijk aan te sluiten op het verdiepende of verkennende differentiatiepakket van het eerste jaar. Hier komt het vak Latijn terug als basisoptie.
Pas vanaf de tweede graad kan je de welbekende studierichtingen herkennen. Dan spreken we van het ASO (algemeen secundair onderwijs), het TSO (technisch secundair onderwijs), het KSO (kunst secundair onderwijs) of het BSO (beroeps secundair onderwijs).
In het filmpje wordt vermeld dat de invulling van STEM verschilt per school en onderwijsnet. Dit geldt ook voor het keuzevak Latijn.
De hervormde structuur van het onderwijs wordt weergegeven op onderstaande poster.
Huidig minister van onderwijs Hilde Crevits:
"Klassieke talen hebben zeker hun verdienste."
(Truyts, 2018)
Wat is Latijn?
In deze video leggen we uit wat het vak Latijn nu precies inhoudt: Wat leren leerlingen in het vak Latijn en wat is dat nu eigenlijk?
Latijn gaat niet langer over 'vertalen', maar over 'lezen'. Het lezen van teksten is het hoofddoel en tekstbegrip staat centraal.
"Wij werden opgevoed – niet opgeleid. Wij werden voorbereid op het leven – niet enkel op de arbeidsmarkt. Jong als ik mocht zijn was ik verslingerd aan de studie van die twee zogenaamd dode talen.”
Auteur Tom Lanoye over Grieks en Latijn.
(Lanoye & Lateur, 2017)
WAAROM LATIJN?
Latijn is niet meer het drilvak van vroeger, waar de nadruk lag op de grammatica om de grammatica, het eindeloos veel vertalen, … Het Latijn van vandaag biedt zoveel meer.
Als eerste willen we aanhalen dat Latijn een mooie algemene vorming biedt. Net in onze steeds veranderende maatschappij heeft Latijn toch nog haar plaats. Latijn zorgt voor een goede basis voor latere studies, welke opleiding de leerlingen ook kiezen.
Het bestuderen van Latijn heeft een positieve invloed op het leren van talen. De leerlingen leren de teksten analyseren en ontwikkelen hier vaak extra taalvaardigheid door. De leerlingen lezen traag, nauwkeurig en analyserend, iets wat niet meer gebeurt in andere taalvakken. Deze vaardigheden kunnen ze ook gebruiken in andere talen. Het Latijn is namelijk de moedertaal van de Romaanse talen zoals Spaans, Portugees, Italiaans, Frans en Roemeens. Je kan dus veel elementen van het Latijn herkennen in haar dochtertalen. Daarnaast zijn ook talen zoals het Duits en het Engels beïnvloed door het Latijn.
Dit moeten we echter even nuanceren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de positieve impact op het leren van talen wisselt. Er spelen namelijk meerdere factoren mee als we het hebben over taalverwerving. Wel kunnen we, uit eigen ervaring, zeggen dat het ons geholpen heeft met het leren van nieuwe talen en inzicht te krijgen in gekende talen.Door taal- en tekstanalyse worden de leerlingen getraind om kritisch te kijken naar teksten en gegevens. De leerlingen leren onderwerpen kritisch bekijken, een vaardigheid die zeker nog van pas komt.
In de lessen Latijn bestuderen we de oudheid vanuit verschillende invalshoeken. We vergelijken hun cultuur met de onze en bekijken de evoluties. Verder stellen we ook de waarden en normen van die tijd in vraag. De leerlingen leren aandacht krijgen voor andere culturen.
We gaan op zoek naar welke elementen uit de oudheid we nu nog terugvinden in onze maatschappij. Zo zijn er maatschappelijke kwesties van toen die nu nog brandend actueel zijn. Zo waren er toen al problemen met alleenheersers en die zijn er nu nog steeds.Vanaf de derde graad komen de leerlingen in aanraking met filosofie en retoriek. Ze leren hoe je debatteert en hoe je een boodschap goed overbrengt, maar ook hoe je respectvol luistert naar elkaar. Romeinse redenaars zijn hierbij natuurlijk het grote voorbeeld. De leerlingen leren teksten interpreteren en argumenten pro of contra afwegen.
Het studeren van de klassieke talen heeft een positieve invloed op latere studies in het hoger onderwijs. Statistieken tonen aan dat leerlingen die een richting met klassieke talen gevolgd hebben goed scoren.
Hierbij moeten we wel zeggen dat ook andere studierichtingen goed scoren. Er is tot dusver geen onderzoek dat kan aantonen of deze goede scores (volledig) aan de klassieke talen te danken zijn, aangezien er meerdere factoren meespelen.
Onze huidige minister van onderwijs Hilde Crevits haalt het nut van Latijn nog eens kort aan in een citaat:
“Het analytische denkvermogen, de doorgedreven studiemethode, het scherp ontwikkelde taalgevoel of de brede cultuur die een leerling klassieke talen meekrijgt, alle blijven het voor jongeren vaardigheden van onschatbare waarde. Bovendien komt daar in het kader van de groeiende diversiteit op onze scholen een sterk nieuw argument bij. Internationaal onderzoek wijst namelijk uit dat door het traag en analytisch lezen en leren en door de focus op lezen en schrijven, de studie van klassieke talen juist voor anderstaligen en kansarme kinderen een stevige hefboom kan zijn. Bovendien begint bij de studie van klassieke talen elke leerling per definitie op gelijke voet.” (Crevits, 2016)
Nog niet 100% overtuigd dat voor Latijn kiezen nuttig is? Bekijk dan zeker onderstaand filmpje.
Waarom is Latijn leren geen tijdsverspilling?
Latijn is geen tijdsverspilling, laat dat klaar en duidelijk zijn. Professor Christian Laes doceert geschiedenis van de oudheid en Latijn aan de Universiteit Antwerpen. Daarnaast is hij ook voorzitter van Classica Vlaanderen, de overkoepelende vereniging van organisaties en instellingen in Vlaanderen die zich bezighouden met (onderwijs van) Latijn en Grieks en de Grieks-Romeinse cultuur.
Voor meer informatie kan je terecht op de website van Classica Vlaanderen.
Auteur, voormalig leerkracht Latijn-Grieks en tevens journaliste Mia Doornaert laat haar mening horen:
"Om te weten wie we zijn, moeten we het verleden kennen."
(Truyts, 2018)
IS LATIJN IETS VOOR MIJN KIND?
Het studiekeuzeproces is absoluut geen gemakkelijke opgave voor een kind. Het is dan ook belangrijk om samen te zitten met je kind en uitleg te geven over de verschillende mogelijkheden. Kijk gerust samen met je kind in de rubriek 'Een latinist in mij' naar het onderdeel 'Voor wie is Latijn?'.
Het is belangrijk om je kind te laten kiezen voor een studierichting die aansluit bij de interesses en talenten.
Wanneer ze studeren wat ze graag doen, zijn ze ook gemotiveerd.
EEN SCHOOL VINDEN
Ben je nog op zoek naar een school voor je kind? Hieronder kan je scholen vinden binnen het gewenste onderwijsnet.
VERSCHILLEN TUSSEN ONDERWIJSNETTEN
Het studiekeuzeproces brengt veel beslissingen met zich mee, zo moet je kind ook voor een school kiezen. We hebben hierboven dan ook een aantal links voorzien om een school te vinden. Bij het kiezen van een school moet je rekening houden met de verschillen tussen onderwijsnetten.
Vanaf het schooljaar 2019-2020 wordt de modernisering van het secundair onderwijs doorgevoerd. Deze nieuwe structuur heeft ook gevolgen voor het vak Latijn want zo ontstaan er nieuwe verschillen tussen onderwijsnetten. Elke school is verbonden aan een onderwijsnet. De twee meest gekende zijn het Gesubsidieerd Vrij Onderwijs (beter gekend als Katholiek Onderwijs Vlaanderen, KOV) en het Gemeenschapsonderwijs (GO!). Het is belangrijk om te weten welke de onderlinge verschillen zijn bij het kiezen van een goede school.
Het leerplan voor de basisoptie Latijn binnen het KOV is anders ingevuld dan het leerplan Latijn van het GO!. Scholen gaan hierdoor ook verschillende handboeken hanteren en volgen andere leerplandoelen. Je kan de leerplannen vinden op de websites van de onderwijsnetten. (Het vernieuwde leerplan van het GO! is op dit moment nog niet beschikbaar.)
Het vak Latijn is een keuzevak en scholen kunnen zelf kiezen hoeveel uur per week ze toewijzen aan het vak. Zo lijkt het GO! het vak Latijn 2 uur in het eerste jaar te willen aanbieden. In de realiteit zullen heel wat scholen toch kiezen om de 4 uur Latijn te behouden in het eerste jaar, maar de invulling hangt af van school tot school. Zo kiest het Koninklijk Atheneum Zottegem ervoor om 2 uur Latijn aan te bieden in het eerste jaar. De Middenschool Voskenslaan te Gent biedt 4 uur Latijn aan, terwijl ze beiden deel uitmaken van het GO!.
Het KOV biedt een leerplan aan voor 4 uur Latijn in het eerste jaar, maar ook hier zijn scholen vrij om te kiezen hoeveel uur ze hieraan besteden.
De leerlingen op scholen binnen hetzelfde onderwijsnet streven naar het bereiken van dezelfde eindtermen, maar de extra's kunnen van school tot school verschillen.
Het is dus belangrijk dat je voldoende informatie verwerft over mogelijke scholen.
HANDIGE LINKS
Als laatste willen we je nog enkele links meegeven.
In dit artikel van Klasse wordt stap voor stap de onderwijshervorming in het secundair onderwijs uitgelegd.
Klik hier om informatie over de onderwijshervormingen te bekijken.De website Onderwijskiezer geeft een overzicht van alle informatie over de onderwijshervorming.
Klik hier om naar de website van onderwijskiezer te gaan.We hadden al eerder over hoe belangrijk het is om rekening te houden met wat je kind graag doet en interesseert. De I-Like-basic test is een test die bepaalt waar de belangstellingen van je kind liggen. Het kan helpen om een beeld te vormen van de interesses. Maak deze test gerust samen met je kind want niet alle termen zijn even duidelijk.
Klik hier om de test uit te voeren.Via de CLB-chat kan je een gesprek aangaan met een medewerker van het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding). Je kan bij hen terecht met vragen over studierichtingen.
Klik hier om met een medewerker te chatten.We willen je ook laten kennismaken met de brochure van de VLOT (de Vereniging van Leerkrachten Oude Talen). Ze hebben alle informatie over het vak Latijn uitgeschreven en leerlingen uit de laatste graad aan het woord gelaten over het keuzevak.
Klik hier om de brochure te bekijken.Ouders die hun kind willen inschrijven in een school in of rond Gent, hebben zeker baat bij volgende infobrochure. Je krijgt er uitleg over het online inschrijvingssysteem en je krijgt een overzicht van welke scholen er zijn. Je vindt er ook hun inschrijvingsdata en contactgegevens terug. Veelgestelde vragen worden er ook beantwoord.
Klik hier om de brochure in te kijken.